پیروزی دوباره هوش ماشینی بر هوش انسانی

برای اولین‌بار یک ماشین توانسته‌است در بخش استدلال کلامی آزمون هوش یا آزمون IQ بر هوش انسانی غلبه کند،‌ماشینی که براساس تکنیکی به نام یادگیری عمیق برنامه‌ریزی شده‌است.

براساس گزارش ساینس الرت،‌ این دستگاه را دانشمندان چینی براساس تکنیک یادگیری عمیق که شامل تبدیل کردن داده‌ها به مجموعه‌ای از الگوریتم‌های مفهوم‌دار برای رایانه‌ها است، برنامه‌ریزی کرده‌اند.

تاکنون رایانه‌ها در شکست دادن انسان‌ها در دو بخش از سه بخش آزمون IQ موفق عمل کرده‌اند، بخش‌های ریاضی و سوالات منطقی. اما در بخش استدلال کلامی که نیازمند قیاس و دسته‌بندی است، عملکرد ضعیفی از خود نشان داده‌اند. این بخش از آزمون شامل پرسش‌هایی است که از فرد می‌خواهد واژه‌ای که با دیگر واژه‌ها سازگاری ندارد را انتخاب کند و یا واژه‌ای که با دیگر گزینه‌ها همسان یا متضاد است.

این نقطه‌ضعفی است که دانشمندان با استفاده از یادگیری عمیق در ماشین‌ها از بین برده‌اند. در گذشته پیشرفته‌ترین ماشینی که توسط برنامه‌نویسان حرفه‌ای نوشته شده‌بود، ماشینی با توانایی پردازش میلیون‌ها میلیون متن بود تا بتواند ارتباط میان واژه‌ها را با یکدیگر دریابد و واژه‌‌ها را به بردارهایی قابل قیاس تبدیل کند.

اما این رویکرد از نواقصی آشکار برخوردار بود: این تکنیک هر واژه را دارای یک مفهوم در نظر می‌گرفت که توسط یک بردار نمایش داده می‌شد. این درحالی‌است که یک واژه به ندرت تنها یک مفهوم دارد و علاوه بر این آزمون‌های کلامی معمولا بر واژه‌های با بیش از یک مفهوم تمرکز می‌کنند تا پرسش‌ها دشوارتر شوند.

از این رو محققان دانشگاه علوم و فناوری چین به همراه محققان مایکروسافت در این کشور راهکاری متفاوت را آزمایش کردند. این محققان واژه‌هایی که معمولا در آغاز پاراگراف‌های بزرگ استفاده می‌شدند را بررسی کرده و با استفاده از الگوریتمی آنها را خوشه‌بندی کردند و سپس مفاهیم مختلف هر واژه را درون لغت‌نامه یافته و آنها را به هر خوشه ارتباط دادند.

به گفته محققان از آنجایی که لغت‌نامه‌ها دارای مثال‌هایی برای مفاهیم مختلف هر واژه هستند، با محاسبه بردارهای نمایشگر این جملات و مقایسه آنها با بردارهای نشان‌دهنده هریک از خوشه‌ها، می‌توان آنها را با یکدیگر تطبیق داد.

این به آن معنی است که ماشین می‌تواند برای اولین بار تفاوت میان مفاهیم مختلف واژه‌ها را درک کند. این دستگاه به واسطه دریافت اطلاعاتی درباره چندین نمونه از پرسش‌های آزمون IQ با نمونه پرسش‌ها آشنا شد تا بتواند راهبرد درستی برای پاسخ دادن به آنها بیابد.

سپس 200 نفر در گروه‌های سنی مختلف و سطح تحصیلی متفاوت در برابر این دستگاه تست هوش دادند.  نتایج آزمون نشان می‌دهند میانگین عملکرد یک انسان کمی پایین‌تر از میانگین عملکرد این ماشین جدید است. به گفته محققان این دستگاه می‌تواند عملکرد رقابتی درحد شرگت‌کنندگان لیسانس تا فوق لیسانس از خود نشان دهد.

ساخت این دستگاه قدمی بزرگ در مسیر ایجاد هوش مصنوعی بوده و نشان از قدرت حقیقی تکنیک یادگیری عمیق دارد،‌تکنیکی که می‌تواند کالری غذاها را از روی تصاویر آنها تشخیص داده وبا تماشای ویدیو‌های آشپزی،‌ تکنیک‌های آشپزی را اجرا کند.